جایگاه و منزلت قرآن از دیدگاه
امام علی (علیه السلام)
بدون تردید مهمترین بحران امروز جامعه بشریت، فقدان معنویت
است؛ همان دَُرّ گرانبهای که با ضخیم تر شدن لایه های تجملات و مادی گرایی کمرنگ
شده است.
به رغم اینکه، رشد بی حد و حصر تجملات و مادی گرایی، ظاهر
چشم ها را می نوازد، اما در باطن جامعه بشریت را به درد پوچی و بیهودگی مبتلا
ساخته است. همان دردی که مهمترین معضل جامعه بشریت محسوب می گردد.
بشر امروز برای رهایی از این درد، به دنبال روزنه ای است تا
در پرتو آن خود را پیدا نماید و از این بحران رهایی یابد.
در این میان قرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر اعظم(صلی الله
علیه و آله وسلم) هنوز هم نور هدایتش را بر کالبد خسته ی بشریت می تاباند
و سینه های دردمندان را شفا می بخشد و گم گشته گان تشنه ی حق و حقیقت
را به ساحل نجات می رساند.
حضرت علی (علیه السلام) در خطبه 109 نهج البلاغه ضمن تاکید
به آموختن قرآن، به جایگاه و منزلت این کتاب آسمانی اشاره کرده و می فرماید:
وَ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ
الْحَدِيثِ- وَ تَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوبِ- وَ
اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ- وَ أَحْسِنُوا
تِلَاوَتَهُ فَإِنَّهُ أَنْفَعُ الْقَصَصِ-(۱)
و قرآن را بياموزيد، كه بهترين گفتار است، و آن را نيك
بفهميد كه بهار دلهاست. از نور آن شفا و بهبودى خواهيد كه شفاى سينههاى بيمار
است، و قرآن را نيكو تلاوت كنيد كه سود بخشترين داستانهاست. (۲)
همچنین در خطبه ۱۷۷ نهج البلاغه، قرآن را اینگونه توصیف می فرماید:
وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي
لَا يَغُشُّ- وَ الْهَادِي الَّذِي لَا يُضِلُّ وَ الْمُحَدِّثُ الَّذِي لَا
يَكْذِبُ- وَ مَا جَالَسَ هَذَا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلَّا قَامَ عَنْهُ
بِزِيَادَةٍ أَوْ نُقْصَانٍ- زِيَادَةٍ فِي هُدًى أَوْ نُقْصَانٍ مِنْ
عَمًى- وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ عَلَى أَحَدٍ بَعْدَ الْقُرْآنِ مِنْ
فَاقَةٍ- وَ لَا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرْآنِ مِنْ غِنًى-
فَاسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوَائِكُمْ- وَ اسْتَعِينُوا بِهِ عَلَى لَأْوَائِكُمْ-
فَإِنَّ فِيهِ شِفَاءً مِنْ أَكْبَرِ الدَّاءِ- وَ هُوَ الْكُفْرُ وَ
النِّفَاقُ وَ الْغَيُّ وَ الضَّلَالُ- فَاسْأَلُوا اللَّهَ بِهِ وَ
تَوَجَّهُوا إِلَيْهِ بِحُبِّهِ(۳)
آگاه باشيد همانا اين قرآن پند دهندهاى است كه نمىفريبد، و
هدايت كنندهاى است كه گمراه نمىسازد، و سخنگويى است كه هرگز دروغ نمىگويد. كسى
با قرآن همنشين نشد مگر آن كه بر او افزود يا از او كاست، در هدايت او افزود و از
كور دلى و گمراهىاش كاست. آگاه باشيد كسى با داشتن قرآن، نيازى ندارد و بدون قرآن
بى نياز نخواهد بود. پس درمان خود را از قرآن بخواهيد، و در سختىها از قرآن يارى
بطلبيد، كه در قرآن درمان بزرگترين بيمارىها يعنى كفر و نفاق و سركشى و گمراهى
است، پس به وسيله قرآن خواستههاى خود را از خدا بخواهيد، و با دوستى قرآن به خدا
روى آوريد.(۴)
آن حضرت در خطبه ۱۵۷ نهج
البلاغه، به جامعيت قرآن كريم اشاره كرده و مي فرمايد:
«ألا إن فیه علم ما یأتی، و الحدیث عن الماضی، و دواء دائکم،
و نظم ما بینکم»(۵)
آگاه باشید که در قرآن اطلاعات از حوادث آینده، داستان هايی
از گذشته، درمان دردها و نظم جامعه
ی شماست.
v